Veelgestelde Vragen

Waarom is vliegen zo goedkoop?

De luchtvaartsector is vrijgesteld van BTW op tickets en accijns op kerosine. Mede hierdoor kunnen vliegtuigmaatschappijen hun tickets voor zeer lage prijzen aanbieden, ook nu duidelijk is dat vliegen grote schade teweeg brengt aan natuur, milieu en gezondheid van mensen. Sinds 1 januari 2021 is door Nederland een belasting op vliegtickets van € 7,45 per ticket ingevoerd, ongeacht welke bestemming de vliegreis heeft. Hierin zijn veel  omringende Europese landen ons voorgegaan, maar zij hebben meestal voor een hogere en naar afstanden en vliegklasse gedifferentieerde tickettax gekozen. Het Nederlandse belastingtarief van € 7,45 per vliegticket staat niet in verhouding tot de maatschappelijke kosten van vliegen.

Waarom moet de prijs van een vliegticket omhoog?

Vliegen wordt kunstmatig goedkoop gehouden, terwijl vliegen wel een enorme impact heeft op het klimaat en leefmilieu. Door accijns te heffen op kerosine (zoals deze ook voor andere brandstoffen geldt), kosten van negatieve externe effecten (zoals klimaatverandering, geluidshinder en vervuiling) door te berekenen én BTW te heffen op een vliegticket ontstaat een eerlijke prijs voor vliegen waardoor alternatieven als de trein of vakanties dichterbij aantrekkelijker worden en het milieu beter af is. Beprijzen werkt: als vliegen duurder wordt, wordt het minder aantrekkelijk.  

Moet er naast een eerlijke prijs nog meer veranderen?

Het is essentieel dat er een eerlijke prijs komt voor vliegen en dat de luchtvaart nu eindelijk gaat bijdragen aan de CO2-reductiedoelstellingen.

Naast een eerlijke prijs stellen we het volgende voor: 

  1. Er moet een max. komen aan de uitstoot van luchthavens– Leg Luchthavens een CO2-emissieplafond op dat jaarlijks met 5% afneemt;  
  2. Kies voor een ambitieus duurzaam brandstoffenbeleid (SAF)met een bindend duurzaamheidskader; 
  3. Maak Nederland koploper in de transitie naar synthetische kerosine;
  4. Internationale trein kan en moet beter – De trein moet op prijs, reistijd en comfort gaan concurreren met vliegtuig op afstanden tot 750 km.
Waarom moeten we minder vliegen?

Om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C, moet in 2030 de CO2-uitstoot wereldwijd ten opzichte van 1990 zijn gehalveerd en in 2050 teruggebracht  tot 0. Luchtvaart was in 2019 verantwoordelijk voor ongeveer 6% van de totale Nederlandse emissies. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft berekend dat de CO2-emissies van de Nederlandse luchtvaart zullen oplopen zonder aangescherpt beleid1. Wetenschappers geven aan dat zelfs met grote innovaties op het gebied van brandstoffen en efficiënter vliegen de CO2 uitstoot van de luchtvaart veel te hoog blijft om klimaatdoelen te halen. Er zit niets anders op dan ook minder vliegen.   

Mag je wel volop vliegen als je er wel een hoge prijs voor betaalt?

Nee, we moeten met z’n allen minder vliegen om de klimaatdoelen te halen. Een hogere prijs is niet de volledige oplossing voor het probleem, maar het zorgt er wel voor dat duurzame manieren van vervoer en vakanties dichterbij een reëel alternatief worden. Het is wel een begin om de reisbranche eerlijker te maken.  

Met een hogere prijs wordt vliegen alleen voor de elite, toch?

Wij willen dat iedereen kan blijven reizen, maar wel schoon en duurzaam. Met ons voorstel voor een eerlijke prijs voor vliegtickets worden de vliegtickets inderdaad duurder, maar we pleiten er ook voor dat duurzamere alternatieven zoals reizen met de trein, makkelijker en goedkoper wordt. Zo kan iedereen blijven reizen zonder dat het milieu naar de knoppen gaat.  

Met wie werkt Natuur & Milieu samen voor deze actie?

Partner en reisspecialist Better Places stelt de prijs (duurzame vakantie naar Noord-Spanje) voor de winactie beschikbaar voor deze actie.

Hoe zijn de berekeningen voor de CO2-uitstoot gedaan?

Met de CO2-calculator van Atmosfair.de  (https://www.atmosfair.de/en/offset/flight/ ) hebben we de gemiddelde CO2-uitstoot en niet-CO2-uitstoot berekend voor 20 bestemmingen over de hele wereld. Atmosfair is een Duitse NGO die zich bezighoudt met het promoten, stimuleren en financieren van hernieuwbare energieprojecten. Hun software tools zijn ontwikkeld om bedrijven te ondersteunen in het uitvoeren van hun klimaatbeleid, met name op het gebied van zakelijk reizen.  

Als we niet gaan vliegen, waar gaan we dan wel naar toe?

Er zijn dichtbij huis (Nederland en Europa) genoeg mooie reis- en vakantiebestemmingen die je per trein (of auto) kunt bereiken. Dit zijn goede alternatieven voor de vliegvakantie die we bij meer mensen onder de aandacht willen brengen. We zeggen ook niet dat je nooit meer mag vliegen, maar het is iets dat we veel minder vaak moeten gaan doen. 

Op www.vakantiezondervliegen.nl kunnen mensen gratis onze duurzame reisgids downloaden. 
Hoe komen jullie aan de laagste prijzen?

De prijzen die we voor deze campagne gebruiken zijn echte aanbiedingen voor enkele vliegreizen in 2021. Dit soort zeer lage prijzen zijn niet moeilijk te vinden. Gewoon een zoekopdracht via vergelijkingswebsites als Cheaptickets.nl en Skyscanner.nl of direct bij aanbieders als Ryanair.

Hoe berekenen jullie de ‘eerlijke ticketprijs’?

Om tot een eerlijke prijs voor vliegtickets te komen moet de werkelijke prijs van vliegtickets aangevuld worden met: accijns op kerosine (zoals deze ook voor andere brandstoffen geldt), kosten van de schadelijke effecten van vliegen (zoals klimaatverandering, geluidshinder en vervuiling) en btw.


Huidige ticketprijs

De prijzen voor vliegtickets verschillen sterk. We hebben ervoor gekozen om per bestemming een gemiddelde te bepalen van de door ons gevonden aangeboden prijzen voor dezelfde vliegreis in verschillende seizoenen en met een wisselende tijd tussen boekdatum en vliegdatum.

Kosten per ticket van de schadelijke effecten van vliegen

Vliegen draagt bij aan klimaatverandering, veroorzaakt schade aan natuur en milieu en schaadt de gezondheid van omwonenden en werknemers van luchthavens. Deze kosten worden nu door de maatschappij gedragen en worden niet doorbelast aan de vervuiler. Om de kosten van deze negatieve effecten van vliegen te kunnen bepalen hanteren wij het Handbook on the External Costs of Transport (Version 2019, CE Delft).


Kosten per ticket van accijns

Op kerosine wordt geen accijns gerekend. De kosten van accijns op kerosine bepalen wij op basis van het gemiddeld brandstofverbruik per passagier voor de retourvlucht. Dit  vermenigvuldigen we vervolgens met het huidige Nederlandse accijnstarief voor brandstoffen van 49ct per liter.

 

BTW op vliegticket
De luchtvaart is vrijgesteld van belastingen en draagt zodoende niet bij aan de algemene middelen zoals andere sectoren dat doen. In feite betaalt de belastingbetaler dus meer doordat luchtvaart geen BTW betaalt. Wij hanteren in onze berekeningen het reguliere BTW-tarief van 21%.


Hoe precies is jullie berekening van de eerlijke prijs?  
 

Onze berekeningen zijn een schatting van wat een eerlijke prijs voor een vliegticket zou moeten zijn. Dat komt omdat we ons baseren op een beperkte selectie van vliegprijzen en omdat we het brandstofgebruik en emissies niet exact kunnen berekenen.